27 maja 1911 roku odbyło się poświęcenie fundamentów pod budowę Świątyni. Budową kierował bp Jan M. Michał Kowalski przy pomocy duchownych mariawickich posiadających wykształcenie politechniczne: Klemensa M. Filipa Feldmana, Wacława M. Bartłomieja Przysieckiego, Feliksa M. Mateusza Korwin-Szymanowskiego (jako pierwsi zostali oni, wraz z trzema innymi diakonami, wyświęceni na kapłanów w nowo zbudowanej świątyni). Wszystkie szczegóły budowy uzgadniano z Marią Franciszką Kozłowską. Przy klasztorze, na polecenie M. Franciszki, urządzono ogrody: warzywny i kwiatowy.
Budowę ukończono latem 1914 roku, a 15 sierpnia tegoż roku odbyło się uroczyste jej poświęcenie. Konsekracji dokonał bp M. Michał Kowalski w asyście biskupów i licznie zgromadzonych kapłanów mariawickich w obecności wielotysięcznej rzeszy wiernych z całego kraju.
Katedra mariawicka w Płocku, początkowo nosząca nazwę - p.w. "Nieustającej Adoracji Ubłagania", od 15 sierpnia 1918 roku nazywa się "Świątynią Miłosierdzia i Miłości" - w myśl słów, które tego dnia podczas porannej Mszy św. usłyszała w duszy św. Maria Franciszka - "Sam Pan Jezus poświęcił ją słowem Swoim mówiąc: To jest Świątynia Miłosierdzia i Miłości. (...) Obiecał wysłuchać wszystkich naszych modlitw i próśb, o ile będą zgodne z Wolą Bożą" (Dz. M. str. 80).
Cały obiekt wybudowany jest w stylu neogotyckim. Świątynia jest trójnawową bazyliką zbudowaną na planie prostokąta z wyższą nawą środkową. Fronton katedry wieńczą trzy wieże, a od drugiej strony zamyka kopuła, na której umieszczona jest monstrancja z adorującymi aniołami. Wokół kopuły umieszczony jest napis: Adorujmy Chrystusa Króla panującego nad narodami. Z lotu ptaka widać, że całość (świątyniawraz z budynkami klasztornymi) posiada kształt litery F skierowanej od ulicy i litery E od strony Wisły.
W katedrze znajduje się tylko jeden ołtarz, na którym wystawiony jest w monstrancji Przenajświętszy Sakrament do nieustającej adoracji ubłagania o Miłosierdzie dla całego świata. Nad ołtarzem znajduje się konfesja, wsparta na czterech filarach. Wysoko na konfesji umieszczona jest tiara papieska i dwa skrzyżowane klucze - symbol najwyższej władzy. Kościół Starokatolicki Mariawitów nie uznaje dogmatów o nieomylności i prymacie papieża, dlatego władzę w Kościele i jej symbole oddaje Utajonemu w Eucharystii Panu Jezusowi Chrystusowi.
Prezbiterium zwieńczone jest czteroboczną kopułą z licznymi gotyckimi świetlikami, dającymi naturalne światło na konfesję i całe prezbiterium. Piętro świątyni zabudowane jest trójdzielnym chórem, w którego części centralnej znajdują się jedenastogłosowe organy wybudowane w 1970 roku, z inicjatywy ówczesnego Biskupa Naczelnego - M. Innocentego Gołębiowskiego. Organy wykonała firma p. Kamińskiego z Warszawy. Liczne stiuki stanowią ozdobę dyskretnego wystroju wnętrza. Nawy boczne oświetlone są ostrołukowymi oknami. Ławy kościelne, drzwi i podłoga klepkowa wykonane są z drewna dębowego. Wnętrze utrzymane jest w kolorach: białym, kości słoniowej i złotym.
W pomieszczeniu klasztornym, w którym mieszkała św. Maria Franciszka Kozłowska urządzona jest Izba Pamięci, tzw. Celka Mateczki, w której zgromadzone są pamiątki związane z Jej osobą. W podziemiach świątyni znajdują się groby: św. Marii Franciszki, bpa M. Jakuba Próchniewskiego, bpa M. Filipa Feldmana, bpa M. Bartłomieja Przysieckiego oraz tablica upamiętniająca abpa M. Michała Kowalskiego, zamęczonego w hitlerowskim obozie koncentracyjnym w Dachau.
W latach dwudziestych na wieżach Świątyni zamontowano zegar i dzwony, które co godzinę wygrywały melodie pieśni eucharystycznych. Po II wojnie światowej, w 1947 roku, dzwony zostały zdjęte, gdyż ich ciężar mógłby spowodować zawalenie się wieży.
W okresie niemieckiej okupacji podczas II wojny światowej Świątynia cały czas była czynna, odprawiano Mszę Św. i utrzymywana była całodzienna adoracja Przenajświętszego Sakramentu. Nie uległa dewastacji, chociaż Niemcy trzykrotnie próbowali odebrać klucze, bo zamierzali przerobić kościół na salę teatralną. Po wojnie, około 1950 roku zmieniono pokrycie dachu Świątyni - zdjęto dachówkę a założono blachę. Później pomalowano katedrę wewnątrz.
W 1962 roku Ministerstwo Kultury i Sztuki zaliczyło świątynię i klasztor do zabytków architektonicznych.
W latach 1966-1968 przeprowadzony był remont, w ramach którego wyremontowano wieże i kopułę, pokryto dach blachą cynkową, pomalowano wnętrze, odnowiono konfesję zawierającą wiele elementów pozłacanych, założono instalację radiofoniczną itp.
W latach 1992 i 1993 prowadzono prace remontowe na dachu świątyni i wieżach oraz pomalowano świątynię w środku i na zewnątrz. Niesolidne wykonanie tych prac spowodowało w krótkim czasie konieczność podjęcia ponownie generalnego remontu.. Ostatnie, bardzo rozległe prace remontowe (m.in. osuszanie fundamentów klasztornych, wymiana pokrycia dachu Świątyni na blachę miedzianą, wymiana pokrycia na wieżach na blachę cynkowo-tytanową, renowacja krzyży umieszczonych na wieżach) miały miejsce latem 2002 roku (więcej informacji o remontach w "Mariawicie" 4-9/2002).
W płockiej kaplicy mariawickiej w święta Bożego Narodzenia w 1907 roku odprawiono, po raz pierwszy na ziemiach polskich, Mszę św. - Pasterkę - w języku polskim. W następnym roku zaczęto w kościołach i kaplicach mariawickich wprowadzać liturgię w języku polskim, co umożliwiło wiernym czynne i ze zrozumieniem uczestnictwo w obrzędach religijnych, a także świadczyło o narodowym charakterze mariawityzmu.
Po śmierci św. Marii Franciszki Kozłowskiej, jednoosobowe, niczym nie ograniczone, rządy w Kościele przejął abp. J.M.M. Kowalski, co doprowadziło w 1935 roku do rozłamu w mariawityzmie.
Źródło: mariawita.pl
