1:00
1:00
Dane meteorologiczne dostarcza serwis Weather.com. Najbliższy punkt pomiarowy: stacja Kalisz znajduje się w odległości 51km od prezentowanego obiektu.
Opactwo cystersów w Lądzie
Klasztor cystersów w Lądzie nad Wartą założony według tradycji 1145, zapewne jako folwark klasztoru w Łeknie, samodzielny od około 1175. Po 1193 staraniem księcia Mieszka Starego zasiedlony przez mnichów z Altenbergu koło Kolonii i aż do XVI w. zakonnicy rekrutowali się z Nadrenii. Około 1300 r. opactwo posiadało 30 wsi, w tym dobra kłodawskie na Pomorzu z ośrodkiem w Godziszewie. W XIV w. klasztor był odwiedzany przez władców polskich, utrzymywał bliskie kontakty z wielkorządcami duchownymi i świeckimi.Tu spędził ostatnie lata życia arcybiskup gnieźnieński Jarosław Bogoria Skotnicki.
W 1331 dobra klasztorne spustoszyli Krzyżacy; na procesie polsko-krzyżackim cystersi z Lądu świadczą na rzecz Polski. Podczas buntu Maćka Borkowica w 1352 przeciwko władzy centralnej króla Kazimierza Wielkiego Ląd staje się ośrodkiem skupiającym wielkopolskie rycerstwo sprzyjające polityce króla, ze starostą generalnym Wierzbiętą z Paniewic na czele.
W 1500 r. opactwo posiadało ponad 52 wsie i 3 miasteczka, w tym Zagórów, ponadto były doń inkorporowane parafie w Zagórowie i Lądku. 1511 ustawa sejmowa umożliwiła wstęp do klasztoru Polakom, a od 1538 opatem mógł być tylko Polak szlacheckiego pochodzenia. Nie godząc się z wyborem na opata Polaka Jana Wysockiego cystersi niemieccy opuścili opactwo udając się do Henrykowa na Śląsku, co przyczyniło się tam do odrodzenia życia zakonnego nadwątlonego wpływami reformacji. Od tego czasu dobrami lądzkimi zarządzali opaci polskiego pochodzenia wybierani przez konwent.
W 1651 roku opat Jan Zapolski inicjuje barokową przebudowę lądzkiego kościoła. W latach 1697-1750 opatem był Antoni Mikołaj Łukomski, mecenas nauki i sztuki, filozof, jego 50. letnie rządy to szczytowy okres rozwoju klasztoru i opactwa. W 1745 r. Ląd, uważany powszechnie za najstarsze opactwo cysterskie w Rzeczypospolitej, świętował uroczyście 600-lecie swojej fundacji i istnienia.
Schyłek XVIII w. przyniósł zmierzch świetności opactwa. Wiele dóbr sprzedano, a pod zaborem pruskim 1796 rząd skonfiskował większość posiadłości w zamian za wypłatę rocznego uposażenia w gotówce. Kasata nastąpiła pod zaborem rosyjskim 1819. Ostatni mnisi pozostali tu do 1848. 1822 dobra pocysterskie nabył hrabia Wacław Gutakowski, którego staraniem zabudowania otrzymali 1850 kapucyni z Warszawy przeprowadzając gruntowną restaurację zabudowań i wyposażenia kościoła i klasztoru. Klasztor kapucynów zamknięty przez władze carskie 1864 w wyniku represji po powstaniu styczniowym, w którym czynnie uczestniczył m.in. o. Maksymilian Tarejwo. 1890 przy kościele erygowano parafię, wcześniej popadający w ruinę klasztor 1888 przeszedł w ręce hr. Przeździeckiego.
Od 1921 kościół i klasztor jest własnością salezjanów i siedziba niższego seminarium duchownego Towarzystwa Salezjańskiego. Salezjanie dokonali restauracji zniszczonych zabudowań klasztoru adaptując je na cele dydaktyczne. W latach okupacji Salezjanie zostali zmuszeni do opuszczenia klasztoru a kościół zamknięto. 1939-1941 mieścił się tu hitlerowski obóz przejściowy dla księży, głównie z diecezji włocławskiej. Był tu więziony m.in. bp bł. Michał Kozal. Potem w klasztorze znalazł się ośrodek Hitlerjugend. Po wojnie powrócili Salezjanie kontynuując działalność niższego seminarium duchownego. Po zamknięciu przez władze komunistyczne niższego seminarium 1952, Ląd stał się siedzibą Wyższego Seminarium Duchownego Towarzystwa Salezjańskiego. W 1972 r. rozpoczęto szeroko zakrojone prace remontowo-renowacyjne obiektu. Kościół i klasztor otoczone są opieką konserwatorską, powstały też nowe budynki.
W 2009 r. zespół dawnego opactwa cystersów został uznany przez Prezydenta RP za Pomnik historii.
Panoramy
